Món ngon từ núi rừng Tây Bắc

Thử một lần lên Tây Bắc vào một đêm lạnh ngồi quanh bếp lửa, nhâm nhi rượu cần và thưởng thức những món đặc sản của người dân tộc.

Cơm lam

Món ăn mang đậm hương vị núi rừng hấp dẫn du khách thập phương khi đến với núi rừng Tây Bắc chính là cơm lam. Thứ cơm được nấu từ nếp ngon, cho vào ống nứa bánh tẻ, đốt trên lửa cho đến khi chín. Hạt cơm thơm dẻo, nứa non ngọt dịu được nấu cùng nước suối tạo nên một món ăn thơm phức, dẻo và đậm đà.

Người Tây Bắc thường ăn cơm lam với muối vừng, thêm một lát thịt heo rừng nướng. Vị thơm ngậy của vừng, cái đậm đà của thịt heo rừng nướng hòa quyện với hương thơm của cơm lam được nấu trong ống nứa tạo nên một món ăn đầy đủ hương vị của núi rừng.

*

Các món ăn nổi tiếng ở Tây Bắc. Ảnh:L. Linh

Xôi nếp ngũ sắc

Xôi nếp ngũ sắc vốn dùng nguyên liệu là nếp ngon, thường là nếp Tú Lệ thì không gì tuyệt bằng. Những người dân Tây Bắc thường hay ngâm gạo với các loại lá để có các màu xanh, đỏ, tím, vàng. Lá rừng để nhuộm màu được chọn kỹ, không quá non hay quá già.

Sau khi ngâm trong nước màu khoảng 10 tiếng, người ta mang gạo nếp đồ trong chõ. Xôi chín dẻo, thơm đậm được trình bày với 5 màu sắc trông rất rực rỡ.


*

Xôi được tạo màu bởi các loại lá. Ảnh: L. Linh.

Trâu gác bếp

Người ta thường gọi là thịt trâu hun khói hay thịt trâu gác bếp. Thịt trâu làm từ bắp thịt vai và nạc lưng của những chú trâu thả rông trên các vùng đồi núi, ướp thịt với muối hột, ớt, gừng, mắc khén, hạt dổi giã nhuyễn để ngấm gia vị rồi phơi sương một ngày, không tiếp xúc với ánh nắng, sau đó dùng que xiên vào treo lên gác bếp trên giàn than củi nóng hun khô dần.



Khi thưởng thức, món thịt trâu hun khói bên ngoài khô, có màu nâu thẫm, nhưng bên trong màu vẫn còn đỏ tươi, có vị ngọt thanh đậm đà. Xé từng thớ thịt trâu nhỏ, nhấm nháp trong một ngày se lạnh, cảm giác thớ thịt trâu dai dai hòa quyện cùng hương vị cay nồng của mắc khén, hạt dổi và vị khói bếp thật không thể quên.

Thắng cố

Trong cái rét của núi rừng Tây Bắc, ngồi quanh chảo thắng cố nghi ngút khói, nấu bằng thịt ngựa, trâu và nội tạng với 8 loại gia vị đặc biệt và nhấm nháp chén rượu ngô để cảm nhận trọn vẹn mùi thảo mộc của núi rừng.

Rau xứ Tây Bắc

Đến Tây Bắc, ai cũng mê món đọt su su luộc, ngọt mềm, xanh mướt; rau cải nương ngọt dịu còn được gọi là cải mèo. Ngoài ra, người dân nơi đây cũng hay dùng hoa ban nấu canh hoặc xào đều ngọt ngào và thơm dịu.

Lợn mán cắp nách

Thịt lợn cắp nách nướng là một sự mời gọi không thể chối từ. Lợn chỉ hơn chục cân, nuôi thả rong nên thịt săn chắc, không mỡ. Trong tiết trời lạnh, khách phương xa thích ngồi bên bếp than hồng nướng từng xiên thịt lợn tỏa hương thơm lôi cuốn. Một món ăn mà bất cứ du khách đến đây đều không thể chối từ.

Cá suối nướng

Món cá nướng thơm ngon cũng không thể bỏ qua. Cá chép, mè, trôi... rửa sạch, mổ sạch ruột rồi xoa muối rang, thêm một chút mắc khén, ớt tươi, hành tỏi, rau thơm, rau mùi nhồi trong bụng cá rồi dùng que xiên nướng trên than hồng.


*
Món cá suối nướng. Ảnh: L. Linh.

Người dân nơi đây thường ăn thịt nướng hay cá nướng với bát "chẩm chéo". Đây là loại nước chấm đặc sắc, được chế biến từ riềng tươi, ớt khô nướng, tỏi, rau mùi, mắc khén cho vào cối giã nhuyễn, thêm chút nước đánh đều rất ngon.

Gà đồi nướng

Gà nướng hoặc gà xôi bao giờ cũng là gà nhảy ổ, đấy là lúc gà béo nhất mà thịt lại mềm. Cách nướng gà cũng độc đáo, gà mổ sạch, ướp gừng, xả, lá thơm, mắc khén rồi nướng than. Khi nướng phải vừa xoay đều tay vừa quạt nhẹ, thỉnh thoảng phết mỡ lên thân gà để gà chín đều, vàng và thơm ngậy.

Ngẩn ngơ ngắm ruộng bậc thang ở Hoàng Su Phì

Vùng vẫy trong thác nước ruộng bậc thang ở Hoàng Su Phì, Hà Giang hẳn không phải ai cũng thích điều đó. Nhưng, mùa này nếu đã đặt chân đến với vùng đất của những tuyệt phẩm ruộng bậc thang thì thật khó cưỡng lại được tiếng thác đổ nước láng núi thành mặt “gương trời”.

Nằm e ấp dưới chân núi Tây Côn Lĩnh, thời gian gần đây thị trấn Quang Vinh lại nhộn nhịp khách ghé qua, những người ưa mạo hiểm, đi tìm sự độc đáo trên những nấc ruộng bậc thang.Nếu vùng địa đầu Tổ quốc, Lũng Cú, Đồng Văn, Hà Giang trứ danh với cột cờ chủ quyền sừng sững giữa miên man đá núi do thiên nhiên ban tặng thì Hoàng Su Phì được ví như những nét phác họa tuyệt mỹ từ chính đôi bàn tay người nông dân. Những mùa lúa chín trên những thửa ruộng bậc thang làm mê hoặc lòng người, còn mùa này, nước đổ ải như bản nhạc giao hòa của thiên nhiên láng gương vào mặt núi tạo nên sự quyến rũ lạ thường.

Nằm trên quốc lộ 2, từ thị trấn Tân Quang đến thị trấn Vinh Quang, huyện lỵ Hoàng Su Phì khoảng 60 km. Đường tuy quanh co nhưng dễ đi. Chừng nửa quãng đường đi từ quốc lộ 2 đến huyện lỵ là bạn bắt đầu lạc vào mê cung của ruộng bậc thang, những nấc ruộng tuyệt tác, trắng nước mênh mông trên thang núi.

Trong mùa đổ ải, đó là ngày của những “kỹ sư” thủy lợi thể hiện sự tài tình dẫn nước từ trên cao về núi, đưa nước từ ruộng thấp lên cao. Nhiệm vụ này của người nông dân được người khám phá mệnh danh cho là kỹ nghệ đưa nước lên đồng. Chứng kiến sự kỳ tài của máng nước, cách dẫn nước lên đồng, ta mải bước chân theo họ len từng nấc ruộng, vừa đi vừa nghe tiếng thác đổ như bản nhạc nước giữa núi rừng, chợt ngoảnh lại, bước chân ta đã lên đỉnh cao của nấc thang tự bao giờ.Hoàng Su Phì thường được nhắc đến tên bản Luốc với những “nấc thang trời” chìm vào cõi mây. Ta đứng dưới chân bản ngước mắt lên nhìn bậc cao trên núi, sẽ ngỡ mình như đang đứng dưới cột gương khổng lồ của trời đất. Ngược đường ngựa thồ lên đỉnh bản, nơi có đền thờ 13 pho tượng đất sét để rồi thu vào ống kính máy ảnh những cung bậc kỳ diệu của thiên nhiên.

Nếu ta có mặt ở nơi này vào lúc trời chiều, ánh hoàng hôn sẽ hắt rọi hư ảo mặt ruộng trở nên lung linh hiếm thấy, nếu ta đến vào ban mai, bình minh sẽ nhuộm vàng mặt nước, biến mênh mông của ruộng bậc thang thành một dải yếm vàng chạy từ núi này sang núi khác.Và chợ phiên Hoàng Su Phì ngày thứ 7 cũng mang lại cho người đến một điều thú vị, không chỉ sắc màu vùng cao mà còn là nơi “khoe” sản vật. Đó là rượu ngô, thịt treo gác bếp, lợn “tên lửa”… và ta sẽ đặt câu hỏi khi chứng kiến ở chợ này chỉ có phụ nữ bán rượu chứ không hề có bóng dáng người đàn ông. Đó là quan niệm trở thành phong tục, người uống rượu sẽ không bao giờ đi bán rượu.

5 địa điểm phượt lý tưởng cho đôi lứa

Nếu không có điều kiện kinh tế nhưng thích trải nghiệm, chuyến 'phượt trăng mật' sẽ là kỷ niệm khó quên cho hai bạn.

1. Mộc Châu

Mộc Châu, cách Hà Nội khoảng 200 km là địa điểm “phượt” lý tưởng cho một tuần trăng mật lãng mạn. Mộc Châu hầu như đẹp quanh năm, nhất là vào đợt cuối năm khi hoa dã quỳ vàng rồi đến hoa cải trắng, cải vàng và cuối cùng là sắc đào hồng nở rộ đầy thơ mộng trong các bản làng, triền núi ở Mộc Châu.

Chặng đường "phượt" này đi qua những đường dốc đứng, vượt sương mù nhưng những gì đôi uyên ương được chiêm ngưỡng thì đẹp mê hồn, chắc chắn sẽ để lại trong lòng người nhiều kỷ niệm khó quên.

2. Hà Giang

Một cung đường phượt khó khăn hơn nhưng cùng đầy thơ mộng cho những đôi vợ chồng trẻ ưa mạo hiểm là đường lên Hà Giang.

Hà Giang tháng 9, tháng 10 đẹp như một bức tranh với những thảm lúa vàng chín rực. Tới những tháng sau đó, mùa hoa tam giác mạch hồng phớt bắt đầu khai nở ở vùng núi cao, mang lại cho nơi đây vẻ đẹp thơ mộng không ngờ.

Cung đường phượt tới vùng địa đầu tổ quốc, đi qua núi đôi Cô Tiên, Quản Bạ, rẽ vào các bản làng Mèo Vạc không chỉ lãng mạn mà còn là trải nghiệm khó quên trong cuộc sống đầu hôn nhân.

3. Sapa

Khí hậu mát mẻ quanh năm, sương mù bảng lảng, những thung lũng đầy hoa, những bản làng dân tộc đầy sắc màu là điểm đến thú vị cho các đôi vợ chồng mới cưới.

Nếu muốn trải nghiệm tuần trăng mật đúng chất “phượt”, đôi uyên ương có thể cùng nhau đi xe máy từ Hà Nội hoặc đi tàu lên Lào Cai rồi tiếp tục thuê xe máy để phượt các điểm du lịch trong khu vực Sapa.

4. Đà Nẵng

Không ít đôi tình nhân sẵn sàng lựa chọn hình thức di chuyển bằng xe máy vào Đà Nẵng, tuy nhiên, để tham quan được nhiều địa điểm hơn, tốt nhất bạn nên đi tàu vào miền Trung rồi tiếp tục thuê xe máy đi thăm thú các điểm đến ở Đà Nẵng.

Ngoài bãi biển Mỹ Khê vốn đã nổi tiếng hay khu Bà Nà, bạn có thể lựa chọn thêm lộ trình Hội An, xuôi dòng sông Thu Bồn thơ mộng, tắm biển Cửa Đại hay khám phá bờ biển An Bàng, cách đó không xa nhưng hoang sơ hơn nhiều.

5. Đà Lạt

Đà Lạt nằm cách Sài Gòn khoảng 300 km, là điểm phượt lý tưởng cho những tân lang, tân nương miền Nam. Chỉ cần thuê một chiếc xe máy, chàng và nàng có thể “phượt” lên vùng thung lũng mát lành, tận hưởng không khí như ở xứ ôn đới, ngắm hồ Xuân Hương và những vườn hoa mộng mơ quanh năm khoe sắc.

Xa hơn nữa, bạn có thể lựa chọn điểm đến như cao nguyên Lang Biang hay thiền viện Trúc Lâm. Những món ăn vặt ngon miễn chê như nem lụi, súp cua… Đà Lạt cũng rất dễ “vào” trong thời tiết mát mẻ nơi đây.